Sposób wymowy to jedna z pierwszych rzeczy, na które zwracamy uwagę podczas kontaktu z językiem obcym. Wymowa serbska i chorwacka wykazują dość znaczne różnice, dostrzegalne nawet dla osoby, która nigdy nie uczyła się żadnego z tych języków. Różnicom tym dokładniej przyjrzymy się w niniejszym artykule.
W językach serbskim oraz chorwackim występują głoski bardzo podobne do polskich. Nie ma w nich jedynie nosówek ą i ę, głosek miękkich ś i ź oraz samogłoski y. Występuje natomiast dwugłoska lj, wymawiana jak miękkie l, tak jak w poniższym przykładzie:
ljuljačka (chor. huśtawka). Źródło: www.forvo.com
Zapis głosek cz, sz, rz, dż i dź różni się od polskiego, ich brzmienie jest jednak bardzo podobne. Zapisujemy je kolejno jako č, š, ž, dž, đ. Występuje także głoska ć, której postać graficzna jest identyczna jak w alfabecie polskim.
Gdy Polacy wymawiają powyższe głoski, słyszymy między nimi wyraźną różnicę – ć jest miękkie, cz twardsze od niego, podobnie w przypadku dź i dż. Z rozróżnieniem tych głosek w wymowie nie mają też problemu Serbowie i wymawiają je właściwie identycznie jak Polacy.
Sytuacja w Chorwacji ma się jednak inaczej. Tam zarówno cz i ć jak również dź i dż brzmią niemal identycznie, trochę „po środku”: dźwięki są twardsze niż ć i dź, ale bardziej miękkie od cz i dż. Często nie sposób ich odróżnić, skąd biorą się częste błędy w zapisie – zarówno u Chorwatów, jak i u osób uczących się ich języka. Dla języka chorwackiego charakterystyczne jest też ucinanie końcówki czasownika w bezokoliczniku – pisati (pisać), Chorwaci czytają: pisat, a čitati (czytać): čitat.
Przykład różnic w wymowie głoski č
Wymowa serbska: Kada bismo mogli popričati? – Kiedy moglibyśmy porozmawiać? Źródło: www.forvo.com
Wymowa chorwacka: Kada bismo mogli popričati? – Kiedy moglibyśmy porozmawiać? Źródło: www.forvo.com
Wymowa serbska: Da li to zvuči poznato? – Czy to brzmi znajomo? Źródło: www.forvo.com
Wymowa chorwacka: Zvuči li poznato? – Czy to brzmi znajomo? Źródło: www.forvo.com
Jeśli przeczytałeś część 4. artykułu dotyczącą partykuły da, wiesz już, dlaczego konstrukcja obu pytań jest nieco inna.
Przykład różnic w wymowie głoski ć
Wymowa serbska: Hoćeš li večeras biti kod kuće? – Czy wieczorem będziesz w domu? Źródło: www.forvo.com
Wymowa chorwacka: oko kuće – wokół domu Źródło: www.forvo.com
Wymowa serbska: piće – napój Źródło: www.forvo.com
Wymowa chorwacka: piće – napój Źródło: www.forvo.com
Przykład różnic w wymowie dž
Wymowa serbska: džezva – tygielek do przygotowywania kawy Źródło: www.forvo.com
Wymowa chorwacka: džezva – tygielek do przygotowywania kawy Źródło: www.forvo.com
Wymowa serbska: džep – kieszeń Źródło: www.forvo.com
Wymowa chorwacka: meni ni iz džepa ni u džep – przen. wszystko mi jedno Źródło: www.forvo.com
Przykład różnic w wymowie đ
Wymowa serbska: rođak – krewny Źródło: www.forvo.com
Wymowa chorwacka: rođak – krewny Źródło: www.forvo.com
Wymowa serbska: gospođa – pani Źródło: www.forvo.com
Wymowa chorwacka: gospođa – pani Źródło: www.forvo.com
Posłuchaj teraz wyłącznie wersji chorwackiej i porównaj wymowę głosek č i ć oraz dž i đ. Nie tak łatwo wychwycić pomiędzy nimi różnice, prawda?
Serdecznie zapraszam do zapoznania się z pozostałymi artykułami dotyczącymi różnic między językiem serbskim oraz chorwackim:
